Na początku 2023 roku nastąpiły istotne zmiany w prawie pracy. Nowe regulacje zawarte w Kodeksie pracy dotyczą m.in. pracy zdalnej. Przepisy uwzględniają nowe prawa i obowiązki zarówno dla pracodawców, jak i pracowników. Sprawdź jakie to zmiany i kiedy wchodzą w życie.

Praca zdalna 2023 – definicja w Kodeksie pracy

Unijne dyrektywy i okres pandemii narzuciły na polskie władzy konieczność prawnego umocowania pracy zdalnej, czyli tzw. elastycznej organizacji pracy.

Zgodnie z Kodeksem pracy, praca zdalna jest pracą wykonywaną całkowicie lub częściowo w miejscu wskazanym przez pracownika (i każdorazowo uzgodnionym z pracodawcą), w tym pod adresem zamieszkania pracownika, zwłaszcza z wykorzystaniem środków bezpośredniego porozumiewania się na odległość.

Może Cię zainteresować: Farmaceuta a praca zdalna - możliwości na rynku e-pracy

Zmiany w Kodeksie Pracy 2023: Praca zdalna

Nowelizacja ustawy: Kodeks pracy daje możliwość pracodawcom i pracownikom zlecania lub wykonywania pracy zdalnej. Aby taka forma pracy mogła zaistnieć, ustawodawca przewidział szereg regulacji, które pozwalają optymalnie planować i organizować wykonywanie obowiązkowych zawodowych poza siedzibą firmy. Poniżej przedstawiamy najważniejsze przepisy.

Praca zdalna to prawo, ale mogą również zaistnieć nadzwyczajne sytuacje, w których stanie się obowiązkiem. Mogą to być m.in. stany zagrożenia epidemiologicznego, stany epidemii lub okresy, w których ze względu na siłę wyższą pracodawca nie może zapewnić pracownikom bezpiecznych i higienicznych warunków pracy w dotychczasowym miejscu pracy.

Ustalenia dotyczące pracy zdalnej pomiędzy pracodawcą a pracownikiem mogą nastąpić przed zawarciem umowy o pracę lub w trakcie zatrudnienia. Uzgodnienia mogą być dokonane z inicjatywy pracodawcy lub pracownika i mogą mieć formę wniosku w postaci papierowej lub elektronicznej.

Zasady dotyczące pracy zdalnej powinny być jasno określone i mieć formę porozumienia, które pracodawca zawiera bezpośrednio z pracownikiem, zakładowymi organizacjami zawodowymi lub innym przedstawicielem pracownika. Porozumienie powinno zawierać takie informacje, jak: lista osób wykonujących pracę zdalną, zasady pokrywania kosztów, zasady kontroli wykonywania pracy przez pracownika, zasady kontroli w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy czy zasady kontroli przestrzegania wymogów w zakresie bezpieczeństwa i ochrony informacji.

Aby móc wykonywać pracę zdalną, pracownik musi złożyć oświadczenie, w którym potwierdza, że posiada warunki lokalowe i techniczne do wykonywania pracy zdalnej. Jeśli w trakcie wykonywania swoich obowiązków w trybie zdalnym, pracownik traci warunki do należytego realizowania swoich obowiązków zawodowych, jest zobowiązany do niezwłocznego poinformowania o tym pracodawcy.

Pracownik ma prawo – po zgodzie pracodawcy – do wykonywania pracy zdalnej w pełnym wymiarze lub pracy hybrydowej, częściowo wykonywanej stacjonarnie w siedzibie firmy, a częściowo zdalnie, z miejsca wskazanego przez pracownika.

Pracodawca nie ma prawa odmówić pracy zdalnej pracownikowi, który jest rodzicem dziecka do lat 4., kobietą w ciąży lub opiekunem osoby z niepełnosprawnością (chyba, że specyfika pracy wyklucza możliwość wykonywania pracy zdalnej).

Istnieje możliwość wzięcia pracy zdalnej na żądanie. Pracownikowi przysługują do wykorzystania nie więcej niż 24 dni w roku, po złożeniu stosownego wniosku u pracodawcy.

Pracodawca ma prawo przeprowadzić kontrolę wykonywania pracy zdalnej, w zakresie bezpieczeństwa i higieny, w tym np. trzeźwości pracownika.

Pracodawca ma obowiązek zapewnić pracownikowi materiały i narzędzia niezbędne do wykonywania pracy zdalnej oraz pokryć koszty bezpośrednio związane z wykonywaniem pracy zdalnej, np. energii elektrycznej czy usług telekomunikacyjnych.

Pracownik nie może być dyskryminowany z powodu wykonywania pracy zdalnej, np. poprzez brak możliwości podnoszenia swoich kwalifikacji zawodowych czy awansowania.

Kodeks pracy 2023 – kiedy zmiany wchodzą w życie?

Warto zwrócić uwagę, że kolejne aktualizacje w prawie pracy będą wchodzić w życie w różnych terminach. Te dotyczące pracy zdalnej będą czynnie funkcjonować od dnia 7 kwietnia 2023 roku.

Niezależnie od tego, czy jesteś pracownikiem, czy pracodawcą, pamiętaj, że praca zdalna wiąże się z szeregiem praw i obowiązków przypadającym obu stronom. Jeśli Wasze miejsce pracy umożliwia taką formę wykonywania obowiązków zawodowych, warto ją przeanalizować. Tym bardziej, że od teraz prawo, wychodząc naprzeciw aktualnym potrzebom na rynku, proponuje regulacje, aby i pracownik, i pracodawca, mógł w pełni czerpać z możliwości, jakie daje praca zdalna. To teoria. Jak będzie w praktyce? Zobaczymy. Życzymy sobie jednak wszyscy, aby to były zmiany na lepsze.

Podstawa prawna: U S T AWA Kodeks pracy